ذكر
العبد يعتق
وله مال
12- Malı Olan Kölenin
Azat Edilmesi
أخبرنا محمد
بن عبد الله
بن عبد الحكم
عن أشهب قال
أخبرنيه
الليث عن عبيد
الله بن أبي
جعفر عن نافع
عن بن عمر أن
رسول الله صلى
الله عليه وسلم
قال من أعتق
عبدا وله مال
فمال العبد له
إلا أن يشترط
السيد فيكون
له
[-: 4961 :-] ibn Ömer, Resulullah (sallallahu aleyhi ve sellem)'in:
"Kişi, malı olan bir kölesini azat ettiği zaman mal kölede kalır, Ancak, azat
ederken malı konusunda (kendi lehine) bir şart koşmuşsa, bu durumda mal
efendinin olur" buyurduğunu bildirir,
Tuhfe: 7793.
أخبرنا محمد
بن يعقوب بن
عبد الوهاب بن
يحيى بن عباد
بن عبد الله
بن الزبير بن
العوام قال حدثني
بن وهب عن
الليث وذكر
آخر عن بن أبي
جعفر عن بكير
عن نافع عن بن
عمر قال قال
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم من أعتق
عبدا وله مال
فماله له إلا
أن يستثنيه
السيد
[-: 4962 :-] ibn Ömer, Resulullah (sallallahu aleyhi ve sellem)'in:
"Kişi, malı olan bir köleyi azat ettiği zaman mal kölede kalır. Ancak
efendi, kölenin bu malını istisna ederek azat ederse, bu durumda mal efendinin
olur" buyurduğunu bildirir,
Tuhfe: 7604.
أخبرنا أحمد
بن عبد الله
بن الحكم قال
ثنا محمد قال
ثنا شعبة قال
سمعت عبد ربه
بن سعيد يحدث عن
نافع عن بن
عمر أن رسول
الله صلى الله
عليه وسلم قال
أيما رجل باع
نخلا قد أبرت
فثمرتها للأول
وأيما رجل باع
مملوكا وله
مال فماله لربه
الأول إلا أن
يشترط
المبتاع قال
شعبة فحدثته
بحديث أيوب عن
نافع أنه
حدثني بالنخل
عن النبي صلى
الله عليه
وسلم والمملوك
عن عمر فقال
عبد ربه لا
أعلمها جميعا
إلا عن النبي
صلى الله عليه
وسلم ثم قال
مرة أخرى فحدث
عن النبي صلى
الله عليه
وسلم ولم
ينكره
[-: 4963 :-] ibn Ömer, Resulullah (sallallahu aleyhi ve sellem)'in:
"Kişi aşılanmış hurma ağaçlannı sattığı zaman (o
yıl çıkacak) mahsül satıcının olur. Yine kişi malı
olan bir köleyi sattığı zaman şayet müşterinin, kölenin malının kendisinin
olması konusunda bir şartı yoksa, kölenin malı
satıcının olur" buyurduğunu bildirir.
Ravi Şu'be der ki: Abdurabbih'e,
Eyyub'un bana, hurma ağaçları hakkındaki hadisi Nafi'den, köle hakkındaki hadisi ise Ömer'den naklen
aktardığını söylediğimde: "Ben ikisini bir arada Nebi (sallallahu
aleyhi ve sellem)'den biliyorum" dedi. Abdurabbih daha sonra bu hadisi rivayet ettiğinde iki sözü
birlikte, (tek bir ağızdan) tereddütsüz bir şekilde aktardı.
Tuhfe: 7753.
أخبرني عمرو
بن عثمان عن
الوليد عن حفص
وهو بن غيلان
عن سليمان عن
نافع عن بن
عمر وعن عطاء
وعن جابر أن
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم قال من
باع عبدا وله
مال فله ماله
إلا أن يشترط
المبتاع ومن
أبر نخلا باعه
بعد تأبيره
فله ثمره إلا
أن يشترط
المبتاع
[-: 4964 :-] Cabir, Resulullah (sallallahu aleyhi ve sellem)'in: "Kişi, malı olan bir kölesini sattığı
zaman şayet müşterinin, kölenin malının kendisinin. olması
konusunda bir şartı yoksa, kölenin malı satıcının olur. Yine, kişi hurma
ağaçlarını aşıladıktan sonra satarsa, mahsül
konusunda alıcı kendi lehine ,şart koşmazsa, o yılki mahsül satıcının olur" buyurduğunu bildirir.
Tuhfe: 7674 .
أخبرنا أحمد
بن سليمان قال
ثنا عبيد الله
قال ثنا
إسرائيل عن
عبد العزيز عن
عطاء وابن أبي
ملكية قالا
قال رسول الله
صلى الله عليه
وسلم من ابتاع
نخلا مؤبرا
فثمرته للبايع
إلا أن يشترط
المبتاع ومن
باع عبدا له مال
فماله لسيده
إلا أن يشترط
المبتاع
[-: 4964 :-] Ata ile ibn Ebi Müleyke'den
nakledildiğine göre Resulullah (sallallahu
aleyhi ve sellem) :
"Kişi aşılanmış
hurma ağaçlarını sattığı zaman (o yıl çıkacak) mahsül
konusunda alıcı, kendi lehine bir şart koşmamışsa, mahsül
satıcının olur. Yine kişi, malı olan bir köleyi sattığı zaman şayet müşterinin,
kölenin malının kendisinin olması konusunda bir şartı yoksa,
kölenin malı efendisinin (satıcının) olur" buyurdu.
Tuhfe: 7674 .
Bir önceki hadiste mevsul olarak geçti.
أخبرنا
قتيبة بن سعيد
قال ثنا الليث
عن نافع عن بن
عمر قال قضى
عمر في العبد
يباع وله مال
فإن ماله
لسيده الذي
باعه إلا أن يشترط
المبتاع ماله
[-: 4966 :-] ibn Ömer der ki: ''Satılan kölenin malı konusunda Hz. Ömer,
alıcı mal konusunda kendi lehine bir şart koşmadığı müddetçe bu malın onu satan
efendisinin olacağına hükmetti."
Tuhfe: 7674,1558.
Tahric: Hadis, bu şekilde mevkuf olarak Ebu
Davud (3434) rivayet etmiştir. Yine mevkuf olarak 4967,
4968 ile 4969 hadislerde, merfu olarak da 4970 ile
4971. hadislerde gelecektir.
Bu hadis kölenin
kıssasıyla -birlikte hem merfu, hem mürsel, hem de mevkuf olarak rivayet edilmiştir.
Ayrıntıları için Ahmed Müsnedde
(4552) rivayet etiği hadisin dipnotuna bakılabilir.
أخبرنا عبيد
الله بن سعيد
قال ثنا يحيى
عن عبيد الله
عن نافع وقال
مرة أخرى
أخبرني نافع
عن بن عمر عن
عمر قال من
باع عبدا وله
مال فماله للبايع
إلا أن يشترط
المبتاع
[-: 4967 :-] ibn Ömer'in (babası) Hz. Ömer'den bildirdiğine göre, satılan
kölenin malı varsa, alıcı bu mal konusunda kendi lehine bir şart koşmadığı
müddetçe satan kişinin olur.
Tuhfe: 10558.
أخبرنا
قتيبة بن سعيد
قال ثنا حماد
عن أيوب عن
نافع أن بن
عمر قال من
باع عبدا وله
مال فماله للبايع
إلا أن يشترط
المبتاع
[-: 4968 :-] ibn Ömer'in (babası) Hz. Ömer'den bildirdiğine göre, satılan
kölenin malı varsa, alan kişi bu mal konusunda kendi lehine bir şart koşmadığı
müddetçe kölenin bu malı onu satan kişinindir.
Tuhfe: 10558 .
Diğer tahric: Beyhaki, Sunen (5/325) zikretmiştir.
أخبرني أحمد
بن عبد الأعلى
قال ثنا خالد
عن بن عون عن
نافع أن عمر
قضى في مال
العبد لسيده
إلا أن يشترط
المشتري
[-: 4969 :-] Nafi' der ki: Satılan kölenin malı konusunda Hz. Ömer, müşteri
mal konusunda kendi lehine bir şart koşmadığı müddetçe bu malın onu satan
efendisinin olacağına hükmetti.
Tuhfe: 7674.
Bir önceki hadiste
geçti. Bir sonraki hadiste de merfu olarak
gelecektir.
أخبرنا هلال
بن العلاء بن
هلال قال
حدثني أبي ثنا
محمد بن سلمة
عن بن إسحاق
عن نافع عن بن
عمر عن عمر
قال قال رسول
الله صلى الله
عليه وسلم من
ابتاع نخلا
مؤبرا فثمرته
للبايع الأول
إلا أن يشترط
المبتاع ومن
باع عبدا وله
مال فماله
للبايع إلا أن
يشترط
المبتاع
[-: 4970 :-] Hz. Ömer, Resulullah (sallallahu aleyhi ve sellem)'in: "Kişi, aşılanmış hurma ağaçlarını sattığı
zaman (o yıl çıkacak) mahsül konusunda müşteri, kendi
lehine bir şart koşmamışsa, mahsül satıcının olur.
Yine kişi, malı olan bir köleyi sattığı zaman şayet müşterinin, kölenin malının
kendisinin olması konusunda bir şartı yoksa, kölenin
malı satan kişinin olur" buyurduğunu bildirir.
Tuhfe: 10558.
4872 ile 4963.
hadislerin tahriderine bakınız.
أخبرنا هلال
بن العلاء
حدثني أبي قال
ثنا هشيم عن
سفيان بن حسين
عن الزهري عن
سالم عن أبيه عن
عمر قال قال
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم من باع
عبدا وله مال
فماله للبايع
إلا أن يشترط
المبتاع ومن
باع نخلا قد
أبر فثمرته
للبايع إلا أن
يشترط
المبتاع
[-: 4971 :-] Hz. Ömer, Resulullah (sallallahu aleyhi ve sellem)'in: "Kişi, malı olan bir köleyi sattığı zaman
şayet müşteri, kölenin malının kendisinin olması konusunda bir şart koşmazsa,
kölenin malı satan kişinin olur. Yine kişinin aşılanmış hurma ağaçlarını
satması durumunda (o yıl çıkacak) mahsül konusunda
müşteri, kendi lehine bir şart koşmamışsa, mahsül
satıcının olur"
Tuhfe: 10534.
أخبرنا
إسحاق بن
إبراهيم قال
أنا سفيان عن
الزهري عن
سالم عن أبيه
عن النبي صلى
الله عليه وسلم
قال من ابتاع
نخلا بعد أن
تؤبر فثمرته
للبايع إلا أن
يشترط
المبتاع ومن
باع عبدا وله
مال فماله
للبايع إلا أن
يشترط المبتاع
[-: 4972 :-] Salim, babasından, Nebi
(sallallahu aleyhi ve sellem)'in:
"Kişi, hurma ağaçlarını aşıladıktan sonra sattığı zaman, (o yılki) mahsül konusunda müşteri bir şart koşmamışsa çıkacak mahsül satıcının olur. Yine kişi, malı olan bir köleyi
sattığı zaman, müşteri bu kölenin malı konusunda bir şart koşmamışsa, kölenin
bu malı satan kişinin olur" buyurduğunu bildirir.
4974, 4975 ve 6187.
hadislerde tekrar gelecektir. 4963 ile 4966. hadislerin tahriclerine
bakınız. -
Mücteba: 7/297; Tuhfe: 6819.
Diğer tahric: Buhari (2379), Müslim
1543 (80), Ebu Davud
(3433), İbn Mace (2211), Tirmizi (1244), Ahmed, Müsned (4552) ve İbn Hibban (4921, 4922, 4923)
أخبرنا
إسحاق بن
إبراهيم
ومحمد بن رافع
عن عبد الرزاق
قال ثنا معمر
عن الزهري عن
سالم عن بن
عمر قال قال
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم من باع
عبدا فماله
للبايع إلا أن
يشترط المبتاع
ومن باع نخلا
فيها ثمرة قد
أبرت فثمرتها
للبائع إلا أن
يشترط المبتاع
واللفظ لمحمد
[-: 4973 :-] Hz. Ömer, Resulullah (sallallahu aleyhi ve sellem)'in: "Kişi, malı olan bir köleyi sattığı zaman,
müşteri bu kölenin malı konusunda bir şart koşmamışsa mal satan kişinin olur.
Yine kişi, hurmalan aşılanmış ağaçları sattığı zaman
(o yılki) mahsül konusunda müşteri bir şart
koşmamışsa çıkacak mahsül satıcznın
olur" buyurduğunu bildirir.
Tuhfe: 6970.
أخبرنا محمد
بن رافع
النيسابوري
قال ثنا عبد الرزاق
وأخبرنا
إسحاق بن
إبراهيم قال
أنا عبد
الرزاق قال
ثنا معمر عن
مطر الوراق عن
عكرمة بن خالد
عن بن عمر عن
النبي صلى
الله عليه وسلم
مثل حديث
الزهري هذا
وقال إسحاق
مثله
[-: 4974 :-] Ma'mer de Matar el-Verrak
vasıtasıyla ikrime b. Halid'den,
o da ibn Ömer'den! o da
Nebimiz (sallallahu aleyhi ve sellem)'den
Zührl'nin bir önceki rivayetinin aynısını nakleder. ishak versiyonuda böyledir.
Tuhfe: 7347.
Diğer tahric: Buhari (2379), Müslim
1543 (80), Ebu Davud
(3433), İbn Mace (2211), Tirmizi (1244), Ahmed, Müsned (4552) ve İbn Hibban (4921, 4922, 4923)
أخبرنا
إسحاق بن
إبراهيم قال
أنا معاذ بن
هشام قال ثني
أبي عن قتادة
عن عكرمة بن
خالد عن الزهري
عن بن عمر عن
النبي صلى
الله عليه
وسلم قال من
باع عبدا وله
مال فذكر مثل
حديث بن عيينة
عن الزهري
[-: 4975 :-] ibn Ömer, Nebi (sallallahu aleyhi ve sellem)'in: "Kişi, malı olan bir köleyi sattığı zaman ... " buyurduğunu bildirir. Devamında ravi ishak b. ibrahım, ibn Uyeyne'nin Zühri vasıtasıyla naklettiğini (no. 4972) zikreder.
Tuhfe: 7447.
Diğer tahric: Buhari (2379), Müslim
1543 (80), Ebu Davud
(3433), İbn Mace (2211), Tirmizi (1244), Ahmed, Müsned (4552) ve İbn Hibban (4921, 4922, 4923)